elke maandag ochtend zijn de vrijwilligers van de ijsbaan aanwezig op het terrein. De ene keer onderhoud aan get gebouw, dan weer onkruid en snoeiwerk en vandaag was het tijd voor controle van alle machines. Want wie weet wanneer de winter zijn intrede doet en dan moet je er klaar voor zijn.
Door Willem Altena
Waarom verschillen vogelhokjes in grootte? Maakt het materiaal – hout, steen, kunststof – wat uit voor de temperatuur binnen? Is bijvoeren in de zomer eigenlijk wel nodig? Waarom kiezen sommige bijen voor een klein bijenhotel – zeg maar: een Bee & Bee – en bevolken andere met z’n tienduizenden een kast van bijna een meter hoog? Hoe ziet een vleermuishokje er eigenlijk uit? Of eentje voor een egel die winterslaap houdt?
Ruim twintig leerlingen van het Bolswarder Marne college probeerden donderdag 3 oktober op een zonnige Sneker IJsbaan Dicky van der Werf op deze en andere doe-het-zelf-vragen antwoord te krijgen. Belangrijk, want de dertien- en veertienjarigen gaan de komende weken op school in groepjes uiteen om zo zelfstandig mogelijk hokjes van eigen keuze te fabriceren. Een tekenontwerp maken, goedkoop bouwmateriaal op de kop tikken, lekvrij krijgen, ophangplek kiezen.
De ervaren vogelmannen Klaas Haringa en Jelle Plantinga, hobbyimker Willem Altena en handige dierenvrienden Klaas de Jong en Pé Nota – allen vrijwilligers bij de IJsclub Sneek 1871 – konden de jongens en meisjes met allerlei tips en voorbeelden uit de praktijk een heel eind op weg helpen, zo bleek uit de dankbare reacties na afloop.
Aan motivatie bij de leerlingen, die worden begeleid door de docenten Sebastiaan Doldersum, Carin Boersma en Paul Wennekes, mankeert het niet. Uitgerekend deze donderdag werd in de Hanzestad de aloude en supergezellige Bolletongersdei gehouden. Scholieren hebben dan steevast een vrije dag. De (nieuwe) schooldirectie had dat nu verzuimd voor de eigen school te regelen…. Brân is slimmer, oordeelden de jongelui sportief.
De volgende donderdag komt een tweede groep scholieren met vergelijkbare prangende vragen op de ijsbaan langs. Ook zij zitten in verschillende (tweede) klassen van onder andere havo en vwo, maar treffen elkaar een aantal uren per week in de groep Techniek & Ontwerpen. Andere leerlingen kiezen voor Atelier & Podium of Sport, eveneens onder de noemer MarneSpecials.
Geen koek en zopie, maar honing! Liefhebbers van zuivere honing kunnen zaterdagmiddag 31 augustus op onze IJsbaan Dicky van der Werf terecht. De hobby-imkers Cor Reijenga en Willem Altena verkopen hun pas geslingerde Ysbaan Hoaning tussen 13.00 en 15.00 uur vanuit het loket in het ijsbaangebouw.
Het goudgele natuurproduct, smaakvol en goed voor lijf en leden, hebben zij gewonnen uit hun bijenkasten die alweer enkele jaren aan de noordkant van het schaatscomplex op het omringende dijkje staan opgesteld. De bijen halen nectar, stuifmeel, water en hars uit het openbaar groen en particulieren tuinen van aanpalende wijken als De Zwette, Noorderhoek, Pasveer en Stadsfenne.
Haalbijen hebben een actieradius van wel een paar kilometer. De laatste weken kunnen ze ook dicht bij huis blijven, want op het grote grasveld vóór hen bloeien momenteel klaver en vooral biggenkruid.
De voorraad van beide bijenhouders is beperkt. Vandaar dat zij de slogan hanteren: maximaal twee potjes per klant en op-is-op. Altena: ,,Kenne wij dur wat meer meensen un plesier met doën”. Een pot van 250 gram – met gouden deksel en Ysbaan-etiket – kost 5 euro. Beide mannen verkopen ook een aantal potjes met ‘Spoordok Honing’. Dat is afkomstig van hun bijenstal in de Hemdijkwijk.
Naast honing is propopolis-tinctuur verkrijgbaar. De serie pipetflesjes met deze bruine vloeistof op alcoholbasis is overigens zeer beperkt. Propolis, ook wel bijenkit genoemd, gebruiken de nijvere bijen niet alleen om hun kast schimmel- en tochtvrij te houden, maar ook om virussen te bestrijden en bacteriën buiten de deur te houden of zelfs te doden. In de zomer kan zo’n volk wel 40.000 vrouwtjes, mannetjes en één koningin tellen. Bij zoveel bijen op een kluitje is een besmettelijke ziekte natuurlijk niet gewenst. Sommige hooikoortslijders lijken baat te hebben bij het gebruik van propolis, zeker als het uit hun directe woonomgeving afkomstig is. Anderen zweren erbij als desinfectiemiddel bij wond en huidproblemen. Als het goed voor de bijen is, dan is het dat vast ook voor ons, is hun redenatie.
Het super droge, pas gemaaide grasveld van de Dicky van der Werf IJsbaan vormt deze dagen het toneel voor het sportief en leerzame (proef)project Boot Kamp. Naar idee en uitvoering van het Fries Scheepvaart Museum, dat de kennis onder basisscholieren over water, beroepsvaart, zeilvracht, reddingen op zee en pleziervaren wil vergroten. En dan niet binnen, maar lekker buiten. In de IJsclub Sneek 1871, met alle faciliteiten bij de hand, kan het geen betere gastheer vinden!
Deze week komen de kinderen van de bovenbouw van de Thomas van Aquinoschool en De Wyken in actie. Wie het te warm krijgt, zoekt verkoeling bij helder water uit een lange tuinslang. Ook als er geen zweetdruppeltje te bekennen was, mag de ene de andere graag onder ‘vuur’ nemen. Dat staat trouwens niet op het programma….
De kinderen komen in groepjes van 20 tot 30 jongens en meisjes vijf kwartier achtereen in actie, onder leiding van museumvrijwilligers en de leerkrachten. De opdrachten lopen uiteen van vlot bouwen, alfabet seinen, knopen leggen en roeibotenrace op De Zwette tot slootje springen met een polsstok, touw hijsen en turven stapelen.
Volgende week dinsdag komt er weer een school opdraven, de laatste tot dusver. ,,We hebben deze en volgende week dus volop ruimte voor andere basisscholen uit Sneek en omgeving. Die kunnen zich nog steeds bij ons aanmelden. Prachtig weer, alle ruimte en privacy op de ijsbaan. Kortom, een mooie afsluiting richting zomervakantie”, zegt Anke Roorda, educatief medewerker van het FSM. Ze hoopt op voldoende respons. Als het even kan, wil haar museum er een jaarlijks terugkerend evenement van maken.
door Willem Altena
Kanovaren op de ijsbaan? Waarom niet? Vrijwilligers van IJsclub Sneek 1871 wouden het in elk geval proberen. En wat blijkt? Het houdt.., wacht nee, dat is met ijs. Herstel, het kan!
Het in- en uitstappen valt eigenlijk reuze mee, want de kano’s – eenpersoons kajaks en een tweepersoons ‘Canadees’ – liggen bij de wal op de bodem! Lekker stevig. Vervolgens even losduwen en….. varen maar. De peddels niet te diep in het water steken, want dan ben je aan het ‘grasmaaien’.
Op ruimer water staat zo’n 30 centimeter water; diep genoeg om een vlot gangetje te krijgen. Als je laarzen draagt, zou je kunnen uitstappen om vervolgens lopend verder te gaan, met de boot op sleeptouw.
De ijsclubmannen, niet meer de allerjongsten, waagden zich daar (w)ijselijk niet aan. Een nat pak oplopen, is niet aan te bevelen. Het water is immers steenkoud. Liever een kort onderling wedstrijdje snelvaren houden. Voor de winnaars stond er in het smûke ijsbaangebouw koek (kano’s) en zopie (koffie) klaar. Voor de verliezers trouwens ook.
Al met al een geslaagde peddelproef. Wellicht krijgt dit ijsbaan-kanoën op korte of langere termijn een vervolg, misschien met oud én jong. En dan ook met meer kano’s.
Het kan uiteraard alleen als er water op de baan staat, dus in de winter. Ook buiten dat seizoen zou je het complex op kanodiepte kunnen zetten, maar dan zit je andere baangebruikers in het vaarwater. Onder wie de imkers met hun bijenkasten. En met name de boogschutters, die meer met pijlen dan met peilen hebben.
Nog een paar weken – en dan hevelt de ijsbaanploeg het water weer over naar de Zwette. Of beter gezegd, dat doet een pomp voor hen. Drie dagen later is het gras tevoorschijn gekomen. Twee weken daarna kun je het terrein met droge sokken oversteken. Eerst nog even hoop houden op een verlaat wintertje. Je weet het nooit…
